Gevleugelde pantserhagedis
Anatomie
De Gevleugelde pantserhagedis, is een vrij slanke hagedis met een brede kop en een laag lichaam. Vanaf zijn nek tot aan het uiteinde van de staart is deze over de rug en zijdes bedekt met grote grove schubben die aan de randen scherpe punten hebben, de schubben zijn bijan vierkant van vorm te noemen, en komen van dat wel overeen met een dakpannen dak.
De hagedis heeft vier pooten, die goed ontwikkeld zijn met redelijk grote tenen, ook de poten zijn bedekt met dezelfde soort schubben. Op zijn rug draagt de hagedis een paar vleugels, deze bestaat uit een dunne huid gespannen tussen lange benen, als dat van een hand. de schouder van de vleugel zit vlak achter de kop, en de vlieghuid zit vast aan het lichaam tot aan de achterpoten. helemaal uitgestrekt zijn de vleugels bijna twee keer zo breed als de lengte van de Gevleugelde pantserhagedis.
De kaken van een Gevleugelde pantserhagedis zijn sterk genoeg om door het pantser van een schorpioen heen te bijten. Terwijl hun eigen schubben de angel van een schorpioen kunnen weerstaan.
Lichaamskleuren en markeringen
Bijna het hele jaar door zijn de hagedissen bruin/grijs van kleur, met de buik iets lichter dan de rug, zijdes, vleugels en poten. Dit komt redelijk dichtbij de kleur van het rotsachtige gebied waarin ze leven.
In de paartijd worden de vrouwtjes dof/donker rood over hun rug en roze op hun buik. De mannetjes worden fel groen over hun rug en gelig op hun buik. De vleugels kleuren daarin mee en laten dan een opvallend streeppatroon zien. Welke voor elk dier uniek is.
Levenswijze
De Gevleugelde pantserhagedis leeft voornamelijk op de grond en kruipt in kieren en scheuren in de rotsen om te slapen of te vluchten. Ze hebben eigenlijk altijd hun vleugels plat tegen het lichaam waar deze precies in een groef in de schubben valt.
Vliegen of zweven
Ondanks dat de hagedis uitgerust is met behoorlijke vleugels, kan deze niet tot nauwelijks vliegen, de benodigde borstspieren zijn daar niet voldoende voor ontwikkeld om een krachtig genoeg vleugelslag te ontwikkelen.
Vanaf de grond opstijgen zit er niet bij, ook met een aanloopje niet. De hagedis kan wel van een verhoging afspringen en dan de vleugels uitklappen om op die manier te zweven. Al glijdend kan de Gevleugelde pantserhagedis, afhankelijk van de hoogte, toch tientallen meters afleggen. Hierbij gebruikmakend van de thermiek kan hij zelfs enigszins aan hoogte winnen.
Sociale structuur
De vrouwelijke Gevleugelde pantserhagedissen leven in groepen samen van 5 tot 20 dieren. De mannetjes verblijven vaak tijdelijk bij groepen en zwerven van de ene naar de ander. Buiten de paartijd dulden de mannetjes elkaar in een groep.
De vrouwtjes zorgen samen voor de jongen, vangen eten voor ze en brengen dit naar ze toen, tot deze ongeveer zes tot acht maanden oud zijn, dan worden ze geacht mee te jagen. Tot ongeveer twee jaar oud blijven de jongen bij de groep, daarna zijn ze geslachtsrijp en gaan de jonge mannetjes zwerven, en afhankelijk van de groepsgrootte zullen de jonge vrouwtjes ook naar een andere groep op zoek gaan.
Voortplanting
In het voorjaar veranderen de mannetjes en vrouwtjes die geslachtsrijp zijn, en die niet ziek of zwak zijn, van kleur. De mannetjes gaan soms het gevecht met elkaar aan, maar als ze met twee mannetjes op een groep zijn, komt het ook vaak voor dat ze de groep verdelen. Al zijn het dan de vrouwtjes die kiezen met welke man ze paren.
Ongeveer twee weken na de paring leggen de vrouwtjes één tot drie eieren, vaak in een gezamenlijke rots spleet met de andere vrouwtjes, de rotsspleet is vaak zo gekozen dat deze door de zon verwarmt wordt, de vrouwtjes houden bij toerbeurt zes maanden lang de wacht bij de rots spleet, waarna de eieren uitkomen. Ongeveer 1 op de 10 jongeren is een mannetje. Een halve maand lang brengen de vrouwtjes voorgekauwd eten de spleet in om de jongen te voeden, daarna komen ze naar buiten en eten ze mee.
Voedsel
De Gevleugelde pantserhagedissen jagen actief naar hun voedingsbron, vaak in groepsverband maar ze kunnen ook solitair jagen. In groepsverband kan dit verschillende vormen aannemen, van het gezamenlijk besluipen of insluiten van een prooi tot een drijfjacht waarin de groep in meerdere teams gecoördineerd samenwerkt.
Prooien zijn kleine zoogdieren, zoals muizen, maar ook ongewervelden zoals duizendpoten, hagedissen, schorpioenen, en insecten zoals sprinkhanen en kevers.
De korte periode dat de paar planten in de De Lege Heuvels tot bloei komen, eten ze ook van de bloemen en de vruchten die daar aan groeien.
Vijanden
De grootste vijand van de Gevleugelde pantserhagedis zijn roofvogels. Als één van de hagedissen in de groep ze opmerkt, zal die de anderen waarschuwen met een schreeuw, waarna ze zich allemaal zo snel mogelijk uit de voeten maken en onder keien of in rotsspleten dekking zoeken.
In die plaatsen van dekking rolt de hagedis zich op en blaast zich vol met lucht zodat deze klem komt te zitten. En de aanvaller afketst op de sterke schubben.
De hagedis kan zich ook actief verdedigen door klappen uit te delen met zijn staart met daarop de scherpe stekels.
Als huisdier
De Gevleugelde pantserhagedis is een geliefd huisdier in de hogereklasses van de samenleving van Het Noordelijke Keizerrijk. Ze zijn niet makkelijk te krijgen, en daarom duur, aangezien ze alleen voortkomen in de Lege Heuvels. Wat ze ook een statussymbool maakt.
Ondanks dat de hagedis in een groep leeft in het wild, gedijt deze uitstekend als een solidair huisdier, het heeft echter wel voldoende aandacht nodig. Als solidair levend dier zal deze echter nooit in de paartijd komen en de kleurverandering ondergaan in de lente.
Een duo van Gevleugelde pantserhagedissen is dan vaak ook aan te raden, voor hun sociale welzijn, zelfs twee van hetzelfde geslacht zullen de kleurverandering ondergaan.
Verzorging
De hagedis heeft een warme en droge leefomgeving nodig, met rotsen en zonlicht. Veel eigenaren houden de hagedissen dan ook in speciaal gebouwde kamers met grote ramen op het zuiden, waarin ze een stukje van de leefomgeving proberen na te bootsen.
De hagedis eet nauwelijks aas, en prefereert het om zijn eigen eten te vangen. De eigenaar dient de hagedissen dan ook te voorzien van levend voer.
Voortplanting in gevangenschap
Ondanks dat de Gevleugelde pantserhagedissen, wel zullen paren in gevangenschap, en de vrouwtjes ook eieren zullen leggen, komen deze heel vaak niet uit, doordat de omstandigheden niet perfect zijn, of omdat het vrouwtje door de stress van het alsmaar de wacht houden bij de broedplaats zonder aflossing de eieren verlaat, of zelfs op eet.
Maar recent is het een eigenaar wel gelukt om een kleine groep van drie vrouwtjes in gevangenschap een nestje eieren tot jonge dieren op te brengen.
In gevangenschap tot 60 jaar
Kop-romp / staart verhouding is ongeveer 1:1
Spanwijdte
40cm
Opmerkingen